Almanya'da Eğitim Sistemi

12. Apr. 2018

Okul Öncesi Eğitim:
3–6 Yaş arası zorunlu olmayan ama çok yaygın okul öncesi eğitim kurumları (Kindergarten) mevcuttur. Zorunlu olmamasına karşın çocuğun gelişimi ve dil öğrenmesi açısından tavsiye edilen bir sistemdir. Ayrıca daha küçük çocukların da gidebileceği kreşler ve gruplar vardır.

Genel Okul Eğitimi:
Almanya’da eyaletlere göre değişkenlik gösteren ve farklı biçimleri olan bir okul sistemi vardır. Okul zorunluluğu 9 yıl, bazı eyaletlerde 10 yıldır. Her çocuk 6 yaşında ilkokula (Grundschule) başlar. İlkokul genelde 4 yılı kapsar (Berlin ve Brandenburg’da 6 yıl). Daha sonra öğretmenlerin ve okul idaresinin tavsiyesine göre 5 farklı okuldan birine devam etmek gerekir. Bu Okullar:

Temel Okul (Hauptschule):
Öğrencilerin 5. sınıftan 9. sınıfa kadar temel eğitim aldıkları bir okul tipidir. Bazı eyaletlerde bu okulun 10. sınıfı da vardır. Ders programı diğer okul tiplerine göre daha basittir. Bu okul diplomasıyla gençler daha ziyade pratiğe dayalı mesleklerde eğitim almaya yönelik bir temel oluştururlar.

Ortaokul (Realschule):
Öğrenciler bu okulda 10. sınıfa kadar okurlar. Bu okuldan alınan diplomayla (Fachoberschulereife) bir meslek lisesine devam edebilir ya da meslek eğitimine başlayabilirler. Temel okul tipine göre daha iyi bir eğitim programı vardır. Başarılı öğrenciler liseye devam ederek lise diploması (Abitur) alabilirler.

Lise (Gynmasium):
İlkokul sonrası gidilebilecek en iyi okul tipidir. Öğrenciler bu okulda 13. sınıfa kadar okurlar. Eğitim kalitesi diğerlerine oranla çok daha iyi düzeydedir. Liseler iki diploma verirler. Birincisi, meslek yüksek okuluna devam hakkını sağlayan, 12. sınıftan sonra alınan diplomadır. Bununla bir meslek yüksek okuluna devam edilebilir. İkincisi ise, 13. sınıftan sonra alınan diplomadır (Abitur). Yüksek okullara giriş hakkının yanı sıra, üniversitede öğrenim hakkını da sağlar. Lise diploması alan birçok öğrenci, üniversite öğreniminden önce bir iş yerinde meslek eğitimi yaparak daha sonra üniversite eğitimine, ya da son zamanlarda giderek yaygınlaşan dual üniversite eğitimine başlayabiliyor (hem meslek hem de üniversite eğitiminin bir firma bünyesinde birlikte yapılması). Şu anda hemen hemen tüm eyaletlerde lise bitirmede bir yıllık azaltmaya gidiliyor. Böylece meslek yüksek okuluna giriş hakkı 11. sınıftan, lise diploması da (Abitur) 12. Sınıftan sonra edinilebilecektir. (Bu sistem 2014 yılına kadar tüm eyaletlerde yürürlüğe girecek)

Ortak Okullar (Gesamtschule):
Pek çok eyalette temel okul, ortaokul ya da lise diploması edinilebilen ortak okullar bulunmaktadır. Bu okullar kurs sistemi ile yürütülür. Öğrenciler başarı derecelerine göre farklı kurslara yönlendirilirler ve daha önce bahsettiğimiz üç farklı okul diplomasından birine sahip olurlar.

Destekleme Okulları (Förderschule):
Genelde bu okullara zihinsel ve bedensel yetersizliklerinden dolayı özel ilgiye muhtaç çocuklar gönderilir. Özel pedagoglar eşliğinde az öğrencili sınıflarda eğitim alırlar. Ancak bu okullar konusunda dikkat edilmesi gereken husus; bazı durumlarda Almancası yetersiz, sosyal ilişkileri zayıf ya da sorunlu çocukların da (özellikle göçmen kökenli çocuklar) gönderildiği bir okul tipi olmasıdır. Bu yüzden çocukların okul öncesi eğitim alarak hem Almancalarının hem de sosyal yönlerinin geliştirilmesi tavsiye edilir. Ayrıca anne ve babaların okul hayatı boyunca çocuklarının yanında olması ve öğretmenleriyle yakın ilişki içinde olması çocuğun gelişimi ve okul başarısı için hayati önemdedir. Öğrenim sürecindeki başarı ya da başarısızlığa bağlı olarak öğrenciler diğer okullara yatay geçiş yapabilirler. Eğitim hayatlarına çeşitli nedenlerle ara vermiş yetişkinler de ileriki yaşlarda gece okullarına (Abendschule) devam ederek bir diploma sahibi olabilirler. Bir iş yerinde meslek eğitimi normal olarak zorunlu okul eğitimini bitirdikten sonra yapılabilir. Alman eğitim sistemi hakkında göçmen danışmanlık ofislerinden ya da şehirlerin eğitim dairelerindeki danışmanlardan bilgi alınabilir.
 

Dr.Ahmet Güler